Maria Janina Teresa Pawlikowska-Jasnorzewska, z domu Kossak, przyszła na świat w Krakowie 24 listopada 1891 roku. Zmarła w Manchesterze 9 lipca 1945 roku. Była polską poetką i dramatopisarką okresu dwudziestolecia międzywojennego.
Spis treści
Biografia i życiorys Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej
Przyjaźniła się m.in. z twórcami wchodzącymi w skład grupy Skamander, jak również i z innymi, do których za pewne należał Witkacy. Pochodziła z rodziny artystycznej. Jej ojciec, czyli Wojciech Kossak, jak również dziadek i starszy jej brat, byli uznanymi malarzami, młodsza jej siostra natomiast, Magdalena Samozwaniec, była pisarką satyryczną.
Maria Pawlikowska-Jasnorzewska odebrała całkiem staranną edukację na zasadzie domowych kompletów i korepetycji w dziedzinach takich jak choćby przyrodoznawstwo, filozofia oraz literatura. Trzykrotnie później wchodziła w związek małżeński. Jej pierwszym mężem był Wacław Brzozowski, mianowicie oficer armii austriackiej. Po unieważnieniu tego małżeństwa Maria poślubiła następnie Jana Pawlikowskiego, by ostatecznie jej wybrankiem został trzeci z kolei – Stefan Jasnorzewski, oficer lotnictwa, z którym Jasnorzewska zamieszkała we Francji, później natomiast w Anglii. Przez całe życie często chorowała, zmarła na skutek nowotworu 9 lipca 1945 w Manchesterze.
Debiutowała w roku 1922, bowiem wówczas wyszedł jej tomik wierszy zatytułowany „Niebieskie migdały”. W jej tekstach czytelnik z łatwością zauważa tematy swoiście kobiecego sposobu doświadczenia świata, jak również pewnej zmysłowości czy nawet erotyki. Jej utwory często opisywane są jako należące do nurtu pojmowanego w kategoriach feministycznych.
Ciekawostki o Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej
- Jasnorzewska była laureatką prestiżowego Złotego Wawrzynu Akademickiego Polskiej Akademii Literatury.
- Jakkolwiek była luźno związana z osobami z grupy Skamander, to jednak utrzymywała stosunki koleżeńskie nie tylko z członkami tegoż, bo i z innymi wielkimi swej epoki – takimi jak np. Witkacy.
- Była córką słynnego w swym czasie malarza Wojciecha Kossaka.
- Jasnorzewska zdołała wystarać się o kościelne unieważnienie małżeństwa jej pierwszego – z oficerem armii austriackiej. JEst to o tyle ważne, iż dość rzadko spotykane, zwłaszcza w czasach jej współczesnych.
- Wraz z atakiem Niemiec na Polskę musiała emigrować, co związane było z wystawianiem wcześniej jej antynazistowskiej sztuki zatytułowanej „Baba-Dziwo”.
Cytaty Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej
„Żyć jest słodko, a smutek to życie!”
„Żyć to mi nie dajecie,
lecz umrzeć nikt mi nie wzbroni…”
„Słowiki są dziś nieswoje. Bzy są jak chmury krzyżyków.
Chcesz zabić serce moje? Przecież się nie zabija słowików!”
„Wiersze moje jak kwiatki krótki zapach ślą,
jak kwiaty tracą płatki.
Na wielkich, samotnych polach Waterloo
zerwane kwiatki…”
„Rumieńce lata pobladły,
liść złoty z wiatrem mknie.
I klonom ręce opadły,
i mnie…”
Źródła
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Maria_Pawlikowska-Jasnorzewska
- https://culture.pl/pl/tworca/maria-pawlikowska-jasnorzewska
- https://pl.wikiquote.org/wiki/Maria_Pawlikowska-Jasnorzewska
