Stewart Butterfield (ur. 21 marca 1973 w Lund w Kolumbii Brytyjskiej) – kanadyjski przedsiębiorca technologiczny, współtwórca serwisu fotograficznego Flickr oraz komunikatora zespołowego Slack. Zasłynął jako wizjoner w dziedzinie aplikacji internetowych, dwukrotnie przekształcając nieudane projekty w przełomowe produkty. Jego działania przyczyniły się do rozwoju ery Web 2.0 w internecie (dzięki Flickr) oraz zmiany sposobu komunikacji w środowisku pracy (dzięki Slack). Butterfield pełnił funkcję dyrektora generalnego (CEO) firmy Slack przez wiele lat, doprowadzając ją do statusu jednorożca, debiutu na giełdzie i w końcu do przejęcia przez Salesforce w 2021 roku za sumę blisko 28 mld dolarów.
Spis treści
Wczesne lata i edukacja (1973–1998)
Daniel Stewart Butterfield urodził się 21 marca 1973 roku w miejscowości Lund, w kanadyjskiej prowincji Kolumbia Brytyjska. Jego rodzice byli członkami komuny hipisowskiej w niewielkiej wiosce rybackiej – na początku nadali mu imię Dharma Jeremy Butterfield. W dzieciństwie wychowywał się w dość prymitywnych warunkach, początkowo bez dostępu do elektryczności. Gdy miał pięć lat (w 1978 r.), rodzina opuściła komunę i przeniosła się do miasta Victoria, stolicy Kolumbii Brytyjskiej. W wieku 12 lat młody Dharma zdecydował się zmienić imię – odtąd oficjalnie nazywał się Stewart Butterfield.
Po przeprowadzce do miasta Butterfield po raz pierwszy zetknął się z komputerem, który rodzice kupili kilka lat później – szybko zafascynował się nową technologią. Uczęszczał do elitarnej St. Michaels University School w Victorii. Na studia wybrał filozofię – licencjat (B.A.) uzyskał na University of Victoria w 1996 roku, następnie w 1998 roku zdobył tytuł magistra filozofii (M.Phil.) na Uniwersytecie Cambridge (Clare College). Jego zainteresowania akademickie obejmowały filozofię biologii, kognitywistykę i filozofię umysłu. Jeszcze podczas studiów dorabiał jako projektant stron internetowych, wykorzystując rodzącą się erę internetu – między innymi zorganizował konkurs 5K na najlepszą stronę WWW o rozmiarze do 5 kilobajtów, co świadczyło o jego kreatywności i biegłości w technologiach webowych.
Początki kariery (1998–2003)
Po ukończeniu studiów Butterfield wszedł w świat start-upów internetowych, łącząc filozoficzne wykształcenie z pasją do technologii. Około 2000 roku dołączył do start-upu Gradfinder.com, założonego przez jego przyjaciela Jasona Classona. Serwis ten służył do odnajdywania absolwentów szkół (sieć społecznościowa dla absolwentów) i, mimo pęknięcia bańki dot-comów, okazał się na tyle perspektywiczny, że został sprzedany z zyskiem. To wczesne doświadczenie nauczyło Butterfielda przedsiębiorczości oraz pracy w warunkach zmieniającego się rynku internetowego.
W 2002 roku Stewart Butterfield zawarł związek małżeński z Cateriną Fake, blogerką i przedsiębiorczynią. W tym samym roku wspólnie z nią oraz z Jasonem Classonem założył w Vancouver firmę Ludicorp. Początkowym pomysłem Ludicorp była realizacja ambitnego projektu gry sieciowej Game Neverending, będącej masowo wieloosobową grą online RPG. Butterfield pełnił rolę dyrektora kreatywnego i technicznego, starając się po raz pierwszy zrealizować swoją wizję interaktywnej, społecznościowej rozrywki online. Mimo zaangażowania i kreatywności zespół napotkał trudności – gra Game Neverending nie zdobyła wystarczającej popularności i ostatecznie nie została oficjalnie wydana w planowanej formie.
Flickr – narodziny serwisu i sukces (2003–2005)
Pomimo niepowodzenia projektu gry, Butterfield i jego współpracownicy dostrzegli cenną możliwość wykorzystania części stworzonych rozwiązań w innym celu. W trakcie prac nad grą zespół Ludicorp opracował moduł wymiany zdjęć i komunikacji między graczami. Wobec fiaska Game Neverending postanowiono przestawić działalność firmy na serwis do dzielenia się zdjęciami – tak narodził się Flickr. Serwis Flickr zadebiutował w 2004 roku i szybko okazał się pionierski na tle ówczesnego internetu – umożliwiał łatwe publikowanie, tagowanie i komentowanie zdjęć, co wpisywało się w rodzącą się koncepcję Web 2.0, stawiającą na treści generowane przez użytkowników i interakcję. Butterfield jako współzałożyciel Flickr przyczynił się do zaprojektowania społecznościowych funkcji serwisu, a Caterina Fake zadbała o aspekt produktowy i community. Innowacyjność Flickr przyciągnęła uwagę branży – serwis rósł dynamicznie, zdobywając aktywną bazę użytkowników dzielących się milionami fotografii.
Sukces Flickr zaowocował zainteresowaniem ze strony dużych graczy internetowych. Już w marcu 2005 roku korporacja Yahoo! zdecydowała się kupić Ludicorp wraz z serwisem Flickr. Transakcja została sfinalizowana w 2005 roku – według doniesień medialnych Yahoo! zapłaciło ok. 25–30 mln USD. Stewart Butterfield po przejęciu dołączył do zespołu Yahoo!, obejmując stanowisko dyrektora generalnego (General Manager) ds. platformy Flickr oraz dyrektora ds. zarządzania projektami w Yahoo. Jego zadaniem było dalsze rozwijanie Flickr w ramach globalnej infrastruktury Yahoo!, bez utraty unikalnego charakteru społecznościowego serwisu. Pod kierownictwem Butterfielda Flickr nadal się rozwijał, utrzymując pozycję jednego z najpopularniejszych serwisów do udostępniania zdjęć w połowie pierwszej dekady lat 2000.
Odejście z Yahoo! i założenie Tiny Speck (2006–2010)
Pomimo sukcesu Flickr w strukturach Yahoo!, w ciągu kolejnych lat Butterfield odczuwał coraz mniejsze zadowolenie z pracy w korporacji. W roku 2007 jego życie osobiste uległo zmianie – rozstał się z Cateriną Fake (para rozwiodła się po sześciu latach małżeństwa). Niebawem postanowił również opuścić szeregi Yahoo!. W lipcu 2008 roku oficjalnie zrezygnował z pracy w Yahoo! i tym samym z funkcji kierowniczych nad Flickr. Rozstanie to zbiegło się z okresem, w którym wielu kluczowych pracowników opuszczało Yahoo! po serii zmian wewnętrznych firmy.
Po odejściu z Yahoo! Butterfield postanowił powrócić do tworzenia własnych projektów. Już w 2009 roku założył nowy startup o nazwie Tiny Speck. Do współpracy ponownie zaprosił dawnych kolegów z zespołu Flickr – wśród współzałożycieli Tiny Speck znaleźli się m.in. Cal Henderson (były architekt oprogramowania Flickr) oraz Eric Costello i Serguei Mourachov. Firma Tiny Speck obrała sobie za cel stworzenie kolejnej innowacyjnej gry online, nawiązującej do doświadczeń z Game Neverending. Dysponując początkowym kapitałem zalążkowym ok. 1,5 mln USD, zespół rozpoczął prace nad nową grą MMO o nazwie Glitch – była to barwna, nietypowa gra sieciowa 2D, kładąca nacisk na eksplorację i współpracę zamiast walki.
Projekt Glitch wystartował publicznie we wrześniu 2011 roku. Gra odznaczała się oryginalną oprawą graficzną i humorem, zjednując sobie grono oddanych fanów. Niestety, pomimo pozytywnego odbioru w niszowej społeczności, Glitch nie zdołał przyciągnąć wystarczająco szerokiej publiczności, by uzasadnić wysokie koszty utrzymania gry. Po ponad roku od uruchomienia, w listopadzie 2012 roku Butterfield podjął trudną decyzję o zamknięciu Glitch z powodu zbyt małej liczby graczy i braku rentowności projektu. Była to dla niego druga, po Game Neverending, porażka na polu gier online. Mimo rozczarowania, w zespole Tiny Speck dostrzeżono cenną wartość, jaka powstała przy okazji tworzenia gry – wewnętrzne narzędzie komunikacji, z którego ekipa korzystała na co dzień podczas pracy nad Glitch.
Narodziny Slacka – wewnętrzne narzędzie staje się produktem (2012–2014)
Upadek Glitch okazał się katalizatorem powstania zupełnie nowego przedsięwzięcia. Zespół Tiny Speck, rozproszony geograficznie, podczas prac nad grą wypracował efektywny sposób komunikacji wewnętrznej. Stworzone na własne potrzeby narzędzie do czatu grupowego nazwane pierwotnie “Linefeed” umożliwiało członkom ekipy szybkie wymienianie wiadomości, dzielenie się plikami i archiwizowanie dyskusji w jednym miejscu. Stewart Butterfield zauważył, że takie rozwiązanie mogłoby przydać się także innym firmom do komunikacji zespołowej, zwłaszcza że tradycyjny e-mail często bywa nieefektywny. Pod koniec 2012 roku firma rozpoczęła prace nad przekształceniem wewnętrznego komunikatora w produkt dla szerszego grona odbiorców. Nowa aplikacja otrzymała nazwę Slack – według żartobliwych wypowiedzi Butterfielda był to akronim od “Searchable Log of All Communication and Knowledge” (co oznacza „możliwy do przeszukiwania zapis wszelkiej komunikacji i wiedzy”).
W sierpniu 2013 roku ogłoszono premierę wersji beta Slacka – komunikatora opartego na wiadomościach błyskawicznych, stworzonego przez Tiny Speck na bazie narzędzia używanego przy projekcie Glitch. Już w fazie testów produkt okazał się strzałem w dziesiątkę – zainteresowanie przerosło oczekiwania twórców. Oficjalny debiut Slacka nastąpił w lutym 2014 roku, kiedy udostępniono aplikację publicznie wszystkim zainteresowanym zespołom. Slack od początku wyróżniał się przyjaznym interfejsem, możliwością tworzenia kanałów tematycznych dla różnych projektów oraz funkcją integracji z zewnętrznymi usługami (takimi jak Dropbox czy GitHub). W ciągu zaledwie pierwszych kilku miesięcy Slack zyskał tysiące użytkowników bez praktycznie żadnej płatnej reklamy – w pierwszym półroczu 2014 liczba zarejestrowanych użytkowników osiągnęła 16 tysięcy, mimo że firma nie prowadziła kampanii marketingowej. Do sierpnia 2014 r. Slack miał już około 120 tysięcy aktywnych użytkowników dziennie, a tygodniowy przyrost użytkowników sięgał 5–10%. Butterfield w wywiadach podkreślał, że kluczem do tego wczesnego sukcesu było ścisłe słuchanie opinii użytkowników i szybkie ulepszanie produktu na podstawie ich potrzeb.
Rozwój i sukces Slacka (2014–2019)
Slack szybko stał się jednym z najszybciej rozwijających się narzędzi dla biznesu. Już w pierwszym roku od premiery zdobywał płacących klientów wśród firm technologicznych, medialnych i agencji reklamowych, które poszukiwały efektywniejszej alternatywy dla komunikacji e-mailowej. Butterfield, jako współzałożyciel i dyrektor generalny Slack Technologies, konsekwentnie rozwijał firmę – otworzył biuro Slacka w San Francisco i rozpoczął intensywną rekrutację utalentowanych inżynierów i specjalistów w drugiej połowie 2014 roku. Slack dynamicznie pozyskiwał finansowanie od inwestorów venture capital, stając się w krótkim czasie tzw. jednorożcem (startupem wycenianym powyżej 1 mld USD). Do końca 2015 roku Slack pozyskał łącznie około 340 mln USD kapitału i mógł się pochwalić ponad 2 milionami aktywnych użytkowników dziennie, z czego ok. 570 tysięcy stanowili użytkownicy płacący za wersje premium. Tak szybki wzrost sprawił, że Inc. Magazine uznał Slack za firmę roku 2015, a Wall Street Journal przyznał Butterfieldowi tytuł Innowatora Technologicznego 2015.
W kolejnych latach Slack umacniał swoją pozycję jako wiodące narzędzie komunikacji zespołowej na świecie. Firma wprowadzała regularnie nowe funkcje (m.in. rozmowy głosowe i wideo, wątki konwersacji) i poszerzała grono klientów korporacyjnych. Do maja 2018 r. Slack osiągnął ponad 8 milionów użytkowników aktywnych każdego dnia, z czego 3 miliony korzystały z płatnych planów. Popularność platformy rosła mimo pojawienia się konkurencyjnych rozwiązań, takich jak Microsoft Teams (którego debiut Slack przywitał pełnostronicową reklamą w prasie, podkreślając swoją przewagę innowacyjności). Do 2019 roku dzienna liczba użytkowników Slacka wzrosła do ok. 10–12 milionów, a z jego usług korzystały tysiące organizacji na całym świecie, w tym około 65% firm z listy Fortune 100. Slack nie tylko zrewolucjonizował sposób komunikacji pracowników (często określano go mianem „pogromcy e-maili”), ale stał się wręcz symbolem nowoczesnego środowiska pracy zintegrowanego z chmurą.
Kulminacją tego etapu rozwoju był debiut Slacka na giełdzie. 20 czerwca 2019 roku Slack Technologies zadebiutował na Nowojorskiej Giełdzie Papierów Wartościowych (NYSE) w formie direct listing – zamiast emisji nowych akcji, udostępniono do obrotu akcje już istniejące. Pierwszy dzień notowań zakończył się sukcesem: kurs akcji wzrósł z referencyjnej ceny 26 USD do ponad 38 USD, co dało spółce wycenę rynkową ok. 19–21 mld USD. Butterfield, pozostający prezesem spółki, świętował ten kamień milowy wraz z pracownikami – Slack stał się spółką publiczną, co było ogromnym osiągnięciem dla nieco ponad 5-letniego produktu.
Na polskim rynku istnieje wiele aplikacji, które oferują wsparcie w zarządzaniu pracą. Są to chociażby kalendarze online, które posiadają system rezerwacji online.
Slack w strukturach Salesforce (2020–2023)
Po wejściu na giełdę Slack wciąż rozwijał się, ale konkurencja na rynku narzędzi do komunikacji biznesowej również rosła. W 2020 roku, w obliczu globalnej pandemii COVID-19 zwiększającej zapotrzebowanie na rozwiązania do pracy zdalnej, Slack osiągał kolejne rekordy użycia. Jednocześnie pojawiły się spekulacje o możliwym przejęciu firmy przez większego gracza technologicznego, co zapewniłoby Slackowi dodatkowe zasoby do rywalizacji z Microsoft. Spekulacje te potwierdziły się pod koniec 2020 roku – 1 grudnia 2020 r. ogłoszono, że korporacja Salesforce zamierza przejąć Slack Technologies. Transakcja została sfinalizowana w lipcu 2021 roku; Salesforce kupił Slack za 27,7 mld USD (było to jedno z największych przejęć w historii sektora oprogramowania biznesowego). W ramach umowy Slack zachował swoją odrębną tożsamość i markę jako jednostka biznesowa w strukturze Salesforce, a Stewart Butterfield pozostał na stanowisku CEO Slacka, aby kierować dalszym rozwojem produktu już pod auspicjami nowego właściciela.
Integracja Slacka z ekosystemem Salesforce przebiegała pomyślnie – Slack stał się kluczowym komponentem platformy Salesforce Customer 360, oferując klientom korporacyjnym narzędzie do komunikacji powiązane z ich danymi CRM. Butterfield przez kolejne lata dbał o to, by Slack nie zatracił swojej kultury innowacyjności i nadal szybko wprowadzał ulepszenia dla użytkowników, nawet jako część większej organizacji. Pod koniec 2022 roku doszło jednak do zmiany na szczycie: w grudniu 2022 Stewart Butterfield zapowiedział odejście ze stanowiska CEO Slacka. Oficjalnie ustąpił na początku stycznia 2023, przekazując stery następcy (została nim Lidiane Jones, menedżerka Salesforce). Jego decyzja zbiegła się w czasie z odejściem innych wysokich rangą osób z Salesforce, choć Butterfield podkreślał, że planował swoje ustąpienie niezależnie od tych wydarzeń. Zakończył tym samym blisko dziesięcioletni okres kierowania Slackiem – od pomysłu, przez spektakularny wzrost, aż po akwizycję i integrację z globalnym gigantem.
Życie osobiste
Stewart Butterfield znany jest z zamiłowania do designu, filozoficznego podejścia do biznesu oraz poczucia humoru widocznego w kulturze firm, które tworzył. W życiu prywatnym jego losy splatały się z działalnością zawodową. W 2001 roku poślubił Caterinę Fake, z którą wspólnie zakładał Flickr – ich związek zakończył się rozwodem w 2007 roku, niedługo po narodzinach ich córki. Para ma jedno dziecko (córkę urodzoną w 2007 r.) i mimo rozstania oboje zaangażowani są w jej wychowanie. W maju 2019 Butterfield zaręczył się ponownie – jego wybranką została Jennifer Rubio, współzałożycielka firmy Away (producenta bagaży).
Butterfield jest postacią dość prywatną, ale pojawiały się o nim informacje w mediach. W kwietniu 2024 roku znalazł się w nagłówkach, gdy jego 16-letnie dziecko niespodziewanie zaginęło – sprawa zakończyła się szczęśliwie, córkę odnaleziono po ponad tygodniu, a 26-letni mężczyzna został aresztowany pod zarzutem uprowadzenia. Stewart Butterfield poza działalnością biznesową interesuje się fotografią (co znalazło wyraz w stworzeniu Flickr), wspinaczką oraz filozofią umysłu. Dzięki sukcesom swoich firm stał się człowiekiem majętnym – magazyn Forbes szacuje jego majątek na ponad 1,5 mld USD.
Za swoje osiągnięcia Butterfield otrzymał liczne wyróżnienia. W 2006 roku został wpisany na listę TIME 100 najbardziej wpływowych ludzi świata, a magazyn BusinessWeek umieścił go w 2005 roku w rankingu Top 50 liderów biznesu technologicznego. Otrzymał również nagrodę Founder of the Year (Założyciel Roku) podczas Crunchies 2015 przyznawaną przez TechCrunch. Jako współtwórca dwóch przełomowych platform internetowych, Stewart Butterfield zapisał się w historii rozwoju technologii webowych i pozostaje inspiracją dla kolejnych pokoleń startupowców z wizją zmieniania świata poprzez innowacje.
Źródła
Źródła: Życiorys oparto na publikacjach prasowych i biograficznych, m.in. na materiałach Encyclopædia Britannica, serwisów informacyjnych oraz wywiadach ze Stewartem Butterfieldem.
Zdjęcie: Wikimedia.org, Web Summit – CG1_6591, CC BY 2.0
