Alina Janowska - biografia, życiorys, ciekawostki, cytaty

Alina Janowska (1923 – 2017) była polską aktorką teatralną, telewizyjną i filmową. Była prezesem Stowarzyszenia Pomocy Dzieciom „Gniazdo”. Walczyła w powstaniu warszawskim.

Spis treści

Krótki życiorys Aliny Janowskiej

Alina Janowska przyszła na świat w Warszawie 16 kwietnia 1923 roku. Pochodziła z rodziny szlacheckiej, zwłaszcza po ojcu – adiutancie generała Józefa Dowbora – Muścickiego. Matka natomiast poświęciła się rodzinie, choć początkowo marzenia jej koncentrowały się na karierze śpiewaczki. Alina Janowska młodość spędzała początkowo w Berdówce, następnie pod Kalwarią Zebrzydowską, lecz nie ostatecznie – bowiem rodzina przeniosła się jeszcze raz, do Miętna, ostatecznie do Żyrowic. II wojna światowa sprawiła, że miejscem Aliny Janowskiej został obóz hitlerowski dla jeńców pod Olsztynkiem. Uniknęła jednak zesłania do Niemiec, natomiast zamiast tego mogła wejść w skład grupy utrzymującej ogród Pałacu w Wilanowie. Z 23 na 24 kwietnia 1942 roku, Alinie Janowskiej został postawiony zarzut działania w podziemiu niepodległościowym oraz zarzut pomagania Żydom. W związku z tym znalazła się na warszawskim Pawiaku – później na Szucha była poddana przesłuchaniom. Szczęśliwie uniknęła zesłania do Oświęcimia dzięki zwolnieniu jej niejako w przeddzień takiej decyzji. Wybuch powstania warszawskiego sprawił, że Alina Janowska zasiliła powstańcze szeregi jako łącznik. Działała wówczas pod pseudonimem „Setka”, jako osoba zaangażowana w sprawę w stu procentach. Jak wiadomo, powstanie upadło, a wówczas Alina Janowska przedostała się do Tworek, gdzie przebywali jej rodzice. Zwróćmy jednak uwagę na jej pracę twórczą, ponieważ takową podjęła jeszcze w czasach wojennych. Otóż debiutowała już w roku 1943 do akompaniamentu na przykład osławionego Witolda Lutosławskiego. Następny był Teatr Syrena w Łodzi, jak również kabaret Gong. Natomiast popularność zdobyła zaraz po wojnie w roku 1946, kiedy to zagrała w filmie polskim zatytułowanym „Zakazane piosenki”. Wtedy to też ukończyła łudzką Szkołę Tańca Artystycznego Janiny Mieczyńskiej. Od tamtego czasu kariera Aliny Janowskiej przyspieszyła, by mogła zagrać w sumie w niemal trzydziestu filmach. Przykładowo zagrała postać Haliny Należyty w w dobrej polskiej komedii pt. „Rozmowy kontrolowane”, czy też jako Misia Waldek w filmie „Dzięcioł”. Zmarła 13 listopada 1917 roku w Warszawie. Benefis Aliny Janowskiej zdążył się odbyć jeszcze za życia aktorki,w 1013 roku, na Przeglądzie Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu. Spoczęła na Powązkach.

Biografia rozszerzona Aliny Janowskiej

Szlacheckie pochodzenie

Miała korzenie ziemiańskie. Ojciec, Stanisław Janowski, oprócz faktu, iż był inżynierem rolnikiem, był też adiutantem generała Józefa Dowbora – Muścickiego. Matka natomiast, Marcelina, porzuciła obiecującą karierę śpiewaczki operowej, by poświęcić się mężowi i rodzinie. Należy wspomnieć, iż dziedzicem majątku Janowskich Polany był stryj Aliny Janowskiej, Bohdan Janowski, późniejsza ofiara czystki katyńskiej.

Młodość

Dorastała w Berdówce, później w miejscowości nieopodal Kalwarii Zebrzydowskiej, następnie w Miętnie pod Garwolinem i Żyrowicach. Wraz z początkiem II wojny znalazła się z bratem i matką w hitlerowskim obozie jenieckim pod Olsztynkiem. Szczęśliwie uratowano ją przed zesłaniem na roboty w głąb Rzeszy, została zamiast tego przydzielona do zespołu utrzymującego ogrody Pałacu w Wilanowie. Nie uniknęła jednak najgorszego, bowiem w nocy z 23 na 24 kwietnia 1942 roku, została aresztowana pod zarzutem współpracy z podziemiem i pomocy rodzinie pochodzenia żydowskiego. Spędziła w związku z tym 7 miesięcy na słynnym warszawskim Pawiaku. Poddana została przesłuchaniom na Szucha. Jednak zwolniona później, tym samym uratowana przed wywózką do Oświęcimia. W momencie wybuchu powstania warszawskiego przyłączyła się do zrywu. Zajmowała funkcję łącznika. Miała wśród powstańców pseudonim „Setka”, a to z uwagi na jej stuprocentowe poświęcenie. Wraz z upadkiem powstania udało jej się przedostać do Tworek, gdzie miała rodziców.

Debiuty i dorobek

Jej pierwszy występ w 1943 roku odbył się przy akompaniamencie Andrzeja Panufnika, czy też słynnego Witolda Lutosławskiego. Zasiliła później skład kabaretu Gong, występując w łódzkim Teatrze Syrena. Jej rolę można odnaleźć w polskim filmie muzycznym z roku 1946 pt. „Zakazane piosenki”. Ten sam rok przyniósł Alinie Janowskiej ukończenie Szkoły Tańca Artystycznego Janiny Mieczyńskiej w Łodzi, zdała bowiem w roku 1948 eksternistyczne egzaminy aktorskie. Od tamtego czasu zagrała w dwudziestu ośmiu produkcjach filmowych. Znamy ją jako odtwórczynie roli chociażby Haliny Należyty w „Rozmowach kontrolowanych”, czy też Misi Waldek w filmie „Dzięcioł”. 17 marca 2013 miał miejsce 34. Przegląd Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu, w tym koncert „Urodziny Aliny”. Był to też jej ostatni występ przed publicznością. Odbył się benefis na jej cześć. Zmarła w Warszawie 13 listopada 2017. Pochowano ją na Powązkach.

Ciekawostki o Alinie Janowskiej

Była osobą bardzo zdyscyplinowaną.
Podczas powstania warszawskiego zajmowała bardzo wymagającą i niebezpieczną funkcję łączniczki dowództwa Batalionu „Kiliński”.
Cierpiała na chorobę Alzheimera.
Wielokrotnie przesłuchiwana na Szucha. Cudem uratowana później przed wywózką do Oświęcimia.

Cytaty Aliny Janowskiej

„Z zebrań wychodzę ostatnia, bo sprzątam, porządkuję. Taką mam naturę. Dlatego wybierają mnie na przewodniczącą. Nie znam się na paragrafach, ale wiem, jak się z ludźmi rozmawia. Byłabym dobra do wszystkiego, bo się na niczym nie znam!”
„Ludzie zaczepiają mnie na ulicy. Mówią: „pani Eleonoro”, ale lubię to. Potrzebuję kontaktu. Poznaję się z człowiekiem i od razu traktuję jak domownika. Ja jestem dusza człowiek. Szkoda, że dziś jest pęd do innego życia. Wszyscy najchętniej komunikowaliby się przez komórki. Ja jej nie mam!”